Tijdens mijn Psychologie-studie heb ik een flinke dosis feitjes voorbij zien komen die het altijd goed doen op verjaardagen of bij de koffieautomaat op je werk (bah koffie). Sharing is caring, dus:
De illusie van een grote maan of zon
De maan kan wel eens heel groot lijken en soms weer klein. Hoe kan dat? It’s in your brain. De maan (of zon) lijkt vaak het grootst als het dicht bij de evenaar staat. Je brein vergelijkt de maan met de bomen, huizen en andere dingen die daar vlakbij lijken te staan. Vergeleken daarmee lijkt de maan enorm (dat is het ook). Als de maan recht boven je hangt, dan is er een enorme leegte daaromheen en lijkt de maan, in vergelijking met die leegte dus heel klein.
Geloof je me niet: maak een foto van een ‘grote’ maan en een ‘kleine’ maan. Je zal op de foto zien dat ze allebei even groot zijn.
Negatieve vs positieve emoties
Negatieve emoties (angst, boosheid, enz.) hebben altijd een duidelijk doel: Vechten of vluchten. Tijdens een negatieve emotie kan je ook maar aan één ding denken, namelijk datgene waar je boos of bang voor bent, of van walgt om een andere te noemen.
Positieve emoties (vrolijk, gelukkig, enz) hebben geen duidelijk doel. Evolutionisten vroegen zich lang af waar het voor diende. Positieve emoties zorgen voor beter sociaal contact (duh!). Wanneer je in een positieve staat bent, kan je ruimer denken. Je bent creatiever en kan ook meer dingen uit je geheugen naar voren halen. Dit verklaart waarom sommige mensen een black-out hebben tijdens een toets of presentatie: ze zijn bang, focussen zich daarom alleen op de angst en niet meer op dat waar ze zich op zouden moeten concentreren.
Emoties aan het verkeerde toeschrijven
Stel je loopt over een hele hoge brug. Best spannend. Aan het eind van de brug staat een dame. Die geeft jou haar telefoonnummer.
Stel je loopt over een hele lage brug. Niet zo boeiend. Aan het eind van de brug staat een dame. Die geeft jou haar telefoonnummer.
De dames zien er precies hetzelfde uit. Wie bel je?
Antwoord: De dame bij de hoge enge brug. Die brug is namelijk nogal opwindend. En met die opwinding in je lijf kom je haar tegen. Je brein denkt dan, dat zij voor die opwinding zorgt (in plaats van de brug). Dat blijft hangen, dus ga je haar sneller bellen, dan die waar het niet opwindend was. Tip: Doe wat spannends op je dates, misschien schrijven ze dat toe aan jou, in plaats van aan de activiteit.
Intelligentie en veel andere begrippen
Mogelijk denk je: die wetenschappers en dan met name die psychologen, die hebben vast wel goed nagedacht over intelligentie, dus zullen ze wel weten wat dat is. Niet dus. Ze hebben er wel over nagedacht, maar zijn het absoluut niet met elkaar eens. Er zijn ondertussen misschien wel 20 verschillende theorieën over wat intelligentie is. Ze overlappen vaak, maar veel is ook anders. Zo denkt de één dat er meer dan 100 soorten intelligenties zijn, waar een ander het opsplitst in 2. En omdat het een abstract begrip is, zijn alle theorieën juist en onjuist. Dit geldt voor meer begrippen, waar er geen eenduidig antwoord is. Best frustrerend.
Mensen die toekijken
Je hoort wel eens vaker op het nieuws: iemands hersenen worden ingeslagen en niemand doet wat, maar kijkt toe. Je denkt dan: waarom doen ze helemaal niets. Wat een stelletje….!
Dat komt door meerdere dingen:
Ambiguïteit: Mensen vinden de situatie onduidelijk en schatten het anders in: misschien is het een grapje.
Diffusie van verantwoordelijkheid: Anderen nemen vast wel de verantwoordelijkheid op zich, dat hoef ik niet te doen.
Pluralistische onwetendheid: Anderen weten er vast meer vanaf dan ik, dus ga ik me er niet mee bemoeien.
Toeschouwer inhibitie: Andere mensen kijken, dus als ik iets doe sta ik voor paal of doe ik iets verkeerd.
Kosten vs opbrengsten: Wat levert het mij op als ik ingrijp. Waarschijnlijk krijg ik ook een klap.
Stimulus overload: Als je in een drukke stad woont/werkt, krijg je zoveel prikkels dat je na een tijdje het gros ervan negeert. Dus als er dan een vechtpartij is, merk je dat soms niet eens op.
Veel plezier op verjaardagen
En als ze vragen hoe je aan die wijsheid komt? Dan zeg je: Keytoe. Een rare club die buiten het bedenken en bouwen van digitale solutions om business te boosten, ook nog een flinke dosis brede kennis in huis heeft. Wil je iets weten over investment banking, het bouwen van ijsbanen of het aanmeten van overhemden? Zelfs dat weten we. Je kunt je voorstellen: wij praten veel op verjaardagen.